Thứ Năm, 5 tháng 9, 2013

Ngắm tuyết rơi qua những mẫu ô cửa sổ Celica.

Tôi chắc rằng mùa hè ở đây sẽ có màu xanh tươi của những cây táo, nay đang phủ tuyết trắng, nhưng cũng rất duyên dáng

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Viên chức nhà ga kiên nhẫn đáp hành khách, màn hình điện tử thông báo rõ ràng.

Góc nguyện cầu   Các phòng đọc sách, xem ti vi và một gian trưng bày nghệ thuật cũng tạo cảm giác yên tĩnh hao hao. Các cửa phòng đều gắn bảng đề tên của các cựu tù từng bị giam ở đó.

Ngoài lớp cửa gỗ vẫn có cửa sắt, và trên tường sơn mới vẫn có một khoảng nhỏ dành cho dấu tường cũ, được đóng khung cẩn thận. Tuyết thì ở đâu cũng trắng, ngay cả tuyết đang phủ những chiếc giày treo lủng lẳng trên những sợi dây nối các tòa chung cư ngoài kia. Khác với ở Pháp và Ý, đi lại ở Đông Âu có vẻ khá thuận lợi về ngôn ngữ

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Mới đầu chính quyền tỉnh thành muốn dỡ bỏ hoàn toàn các tòa nhà cũ, song dự định này đã vấp phải sự phản đối của quần chúng. Các di sản văn hóa thế giới góp phần làm giàu thêm bản sắc đặc thù của một vùng đất, và chứa đựng những trải nghiệm mang tính nhân bản. Kaja, cô gái lễ tân trẻ măng, có mái tóc vàng sẫm lượn sóng và đôi mắt màu hạt dẻ, hệt như bước ra từ bản tình khúc cùng tên, niềm nở tiếp đón chúng tôi.

Với nội thất êm đềm và tĩnh tại, gian phòng tạo cảm giác thảnh thơi. Con đường di sản văn hóa  Trong bao lăm cách để chọn điểm đến cho một cuộc du hành, Lã Hoa thích được đến thăm những di sản văn hóa. Celica là một nơi như thế

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Song có rất nhiều công trình chưa được xác nhận, hoặc quá nhỏ bé để được xác nhận, theo tôi, vẫn có thể được gọi là di sản văn hóa. Song toàn bộ đều tuân theo một ý tưởng chung: vừa bảo tàng hình ảnh lịch sử của khám, vừa tỏ bày được khát vọng tự do và hòa bình. Khung cửa sổ nhỏ xíu, với bệ cửa sổ rất dày được trang hoàng bằng những viên gạch cũ, cho thấy độ dày của tường nhà.

Phòng đọc sách và xem ti vi tại khách sạn   Dọc theo chuồng tiêu của tầng trệt được sơn màu sáng là đường dẫn vào phòng ăn và cafeteria chứa chan ánh sáng trời vì trần được lắp kính và đồ đạc có màu sắc sặc sỡ.

Đặc biệt vì, theo lời bạn tôi, đây là một nhà tù quân sự được cải tạo lại. Về thời tiết thì rốt cuộc mọi chuyện còn tệ hơn hình dung

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Chuyến tàu đi Ljubljana, thủ đô Slovenia, đã chậm tổng cộng ba tiếng rưỡi vì tuyết rơi dày suốt 12 tiếng đồng hồ. Thể nào cũng có một đôi trải nghiệm xăm chưa từng gặp trong đời. Bảng hiệu tiếng Anh nhan nhản, và có vẻ như ai nấy đều nói tiếng Anh như gió. Một chi tiết nhỏ thôi, để nhắc mọi người rằng họ đang ở trong một không gian hoàn toàn tự do. Vòi nước và chậu rửa cũ của tầy  Một phòng tâm linh được trang hoàng dị biệt, không cửa sắt và song sắt cửa sổ, không lưu mảng tường cũ.

Với mục tiêu biến nơi giam thành một khách sạn hiện đại, 80 nghệ sĩ và kiến trúc sư đã tham dự dự án, với sự giúp đỡ đặc biệt của Hội liên hiệp Thanh niên Sinh viên Slovenia

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Trong rất nhiều đêm trên đường đi, đêm ở Celica ấy là một đêm bình an khó tả. Bạn tôi bảo vì khách sạn này khá đặc biệt, dù chỉ là loại “budget” (giá rẻ), nên nhiều khi vẫn có giá cao tới 125 euro/đêm, mà không phải lúc nào cũng có phòng. Thế nên không chỉ các nàng Nhật, rất nhiều lữ khách dày dạn khác đã lỡ tàu. Nhà xí lầu 1 với các phòng khách sạn có bảng tên cựu tù đọng   Tòa nhà ba tầng nằm trên phố Metelkova trước đây được xây từ thời đế quốc Áo - Hung vào năm 1882, chỉ có 20 phòng giam dành cho các tù quân sĩ quan (cho đến hết Thế chiến II) hay chính trị phạm (thời chiến tranh lạnh).

Trên trang website khách sạn, cô chia sẻ rằng mình yêu công việc này vì thích gặp gỡ du khách từ khắp mọi nơi, và bản thân cũng ham đi du lịch.

Song nhớ tới chuyện một khách thuê phòng ở Somerset Grand của Hanoi Towers kể là hay bị ma trêu, giấu các đồ vật nhỏ quanh phòng, tôi tự an ủi “nếu thật như vậy thì mới có kỷ niệm chứ!”

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Có không gian riêng cho những giáo đồ công giáo, Hồi giáo, Do thái giáo, Phật giáo, Ấn Độ giáo, và cả một góc dành cho giáo đồ của một đạo khác.

Mới đầu đông mà đã gặp ngay bão tuyết ở Zagreb, thủ đô Croatia. Hoá ra khu vệ sinh và nhà tắm, được trang trí rất vui mắt, còn là nơi các cô cậu đứng trò chuyện tán dóc. Trong ánh chiều tà, những bức tường sơn màu nâu đỏ và tím đậm tiệp vào màu của đường chân mây mùa đông. #. Nhìn qua cửa sổ thấy trời đã hửng

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Công việc cải tạo đã được tiến hành khéo và sáng tạo không ngờ, trong phạm vi không đổi thay cấu trúc bên ngoài. Phòng sinh hoạt chung tại khách sạn   Để thấy một thiên đường nhỏ bé   Có thể thấy trang hoàng nội thất trong từng khu vực của tòa nhà khá đa dạng. Đã từng đi tham quan vài nhà tù cũ hay đang hoạt động, nhưng chưa bao giờ ở luôn trong đó, nên thú thật tôi cảm thấy ngài ngại.

Bão tuyết trên đường đến Celica   Hostel Celica thoạt tiên không gợi điều gì ngoài hình ảnh những chiếc Toyota Celica khá thân thuộc ở California, nơi tôi từng sống mấy năm trước. Nội thất mỗi phòng một khác, theo phong cách Pháp, Ý, Đức, Nga, Scandinavia, Slovenia,… vì được các kỹ sư thiết kế thuộc các chủng tộc khác nhau đảm nhận. Nhưng có thể bạn cũng tin như tôi lúc ấy, rằng thiên đường ở đâu đó rất gần

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Phòng ăn tại khách sạn   Ngoài một phòng khách sạn dành riêng cho người khuyết tật ở tầng trệt, các phòng khác được bố trí ở lầu 1 và lầu 2 (áp mái), với kích cỡ khác nhau: đơn, đôi, tập thể; và đều được cải tạo từ các phòng giam.

Sau khi tự trải giường và lắp bao gối bằng các tấm linen thơm phức, tôi tò mò đi dọc nhà cầu về phía tiếng cười đùa của các sinh viên. Tuyết phủ Ljubljana   Nhưng tàu thì về đường ray số 3 và rời ga sớm hơn, mà thông tin ban sơ không hề đổi thay.

Trước đây là để ngăn cách với thế giới bên ngoài, nay thì làm cho các gian phòng thêm rét mướt.

Biết trước là sẽ phải chôn chân trong nhà và không ra ngoài dạo phố lâu được, vì nhiệt độ xuống dưới âm 10 o C vào ban đêm, tôi mới quan hoài đến tên khách sạn.

Sang nhiều thủ tục hành chính phức tạp và sau rất nhiều công khó, một Hội đồng Văn hóa Nghệ thuật được thành lập, và cử ông Janko Roži làm kiến trúc sư trưởng cho công trình cải tạo này

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Những bài viết về hành trình trên con đường di sản văn hóa này chỉ là những câu chuyện nhỏ, nhưng có thể là những bài học lớn mà ở Việt Nam ngày một có nhiều người quan hoài: Công cuộc bảo tồn và khôi phục những di sản văn hóa trên thế giới.

Định dừng lại Ljubljana có một ngày trước khi đi ô tô buýt quay về Ý cho kịp chuyến bay về nhà, mà vụ trễ tàu này lại khiến chúng tôi chẳng thể tới nơi trước khi dữ lặn. Rằng đối với cô, mỗi ngày là một ngày mới với bao điều không hề biết trước. Nhưng “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, nếu đã lên đường thì đừng bao giờ sợ là sẽ về tay không. Trong khi tôi ngồi co ro uống vội một li capuccino nóng trong quán ga, bạn tôi - kinh nghiệm đầy mình - đội mưa tuyết chạy đôn đáo để đón xem tàu sẽ về đường ray nào.

Ngay trong một không gian chật hẹp

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Nhờ những chiếc xe ấy mà tôi biết Celica, hay Coelica theo gốc Latin, có nghĩa là "thiên đường", thường giúp tôi hình dong đến những xa lộ êm đềm ở miền Tây nước Mỹ.

Vì không tiếp kiến được sản xuất nên chúng trở thành một dạng đồ cổ. Con đường này đã đưa chị qua Melaka, La Habana, Riviera Maya, Roma, Paris, Barcelona, Bruges, Bath, London, Warszawa, Krakow, Berlin, Salzburg, Dresden, Praha… Càng đi càng thấy những cảm nhận mơ hồ trở nên rõ nét hơn, khi được tận mắt thấy con người đã phá hoại rồi khôi phục, nâng niu giữ giàng rồi rũ bỏ lịch sử bằng nhiều cách rất khác nhau ra sao.

Mùa đông phương Bắc ngày ngắn đêm dài, chưa kịp làm gì thì trời đã tối; và hành trình sẽ không đi qua các di sản văn hóa UNESCO, trừ Venezia quá nổi danh đến mức chẳng thể là ưu tiên trong những câu chuyện cưỡi tàu xe truy di sản của tôi. Theo UNESCO, di sản văn hóa thế giới (vật thể và phi vật thể) miêu tả những thành quả tạo dấu ấn và có ý nghĩa lịch sử của con người trên Trái đất, bao gồm cả những kỳ quan và những bí mật chưa được khám phá.

Nhà đá tồn tại cho tới năm 1991, khi Slovenia ra khỏi Liên bang Nam Tư và trở nên một nước độc lập

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Kỳ sau:  Tiếng ngân vọng ở Chitchen Itza    Bài:  Lã Hoa  Ảnh:  Anh Anh. Rơi vào di tích trong một ngày bão tuyết  Trong chuyến đi châu Âu gần đây nhất, vào hai tháng cuối năm 2012, có hai điều tôi không tính đến.

Tầng trệt nay rất thông thoáng, và cửa phía Đông mở rộng. Lên được tàu, tôi mới kịp thở phào vì sự may mắn của mình. Những công trình di sản văn hóa thường được nhắc tới là các kim tự tháp Ai Cập, Vạn lý trường thành ở Trung Quốc và khu lăng mộ Taj Mahal ở Ấn Độ.

Những song sắt cửa sổ đủ thưa để chui lọt đầu người, theo lời giới thiệu in trên booklet của khách sạn

Ngắm tuyết rơi qua những ô cửa sổ Celica

Ngồi trong toa xe trống vắng, nhìn nhà cửa, cây cối, đường và sông suối phủ tuyết óng ánh, tôi tiếc rẻ vì trời đang tối dần dù mới xế trưa. Sau khi quân đội Nam Tư rút đi, có kế hoạch biến khu quân sự bao quanh khám xét, nằm giữa đô thị xinh, tĩnh và là cửa ngõ của hai nền văn hóa Slav và Roman, thành một trung tâm văn hóa hiện đại.

Số là, sau khi chờ chán chê thì cuối cùng được thông báo là tàu sẽ rời ga trễ 130 phút (chắc kể từ thời khắc đó, xác thực từng phút chứ không đùa) từ đường ray số 2. Đây không còn là cell (phòng giam) nữa, mà là celica (thiên đường). Dù tuyết vẫn rơi tới khi trời sáng. Số đông mong muốn bảo tồn hình ảnh tiêu biểu cho một thời kỳ lịch sử rất bi tráng của Slovenia.

Thật khó mường tưởng được tầng trệt này trước đây là khu biệt giam cùng các phòng thẩm vấn tối tăm nhất của tòa nhà, và chỉ có hai lối ra ở hai đầu.

Ngay phòng ăn, cà phê và quán bar cũng mang hai phong cách vừa đương đại vừa có những chi tiết khảm mosaic cổ điển, đặc trưng của sự giao hòa văn hóa Trung Âu và Trung Á. Mặt tiền khách sạn Celica   Tới nơi, chúng tôi thả bộ về khách sạn, nằm không xa nhà ga. Chúng tôi may mắn lấy được phòng ngay, tuy không phải là loại mong muốn, với giá mềm 50 euro, chỉ vì không phải mùa cao điểm.

Tàu chạy bỏ lại sau mấy nàng Nhật ba lô, chỉ vì các nàng không được nhanh nhảu và biết phòng xa. Cầm chiếc chìa khóa phòng có cài một mẩu tượng hình người nho nhỏ, nghe Kaja ríu rít giới thiệu về khách sạn, tự nhiên cảm thấy nơi này thật ấm cúng và thân thiện.

Không phải vô cớ mà Celica đứng đầu bảng xếp hạng của nhà xuất bản sách du lịch lớn nhất Lonely Planet về độ hippie (tạm dịch là tân kỳ), và là một trong 25 khách sạn nên tới nhất theo giới thiệu của một nhà xuất bản lớn khác là Rough Guides. Có một di vật được lưu lại, chiếc chậu rửa mặt cũ của ngục thất.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét